Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Ομάδα Τηλεσκοπίων θα ανιχνεύει ολόκληρη την ουράνια σφαίρα

Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο που θα επιτρέψει την παρακολούθηση αστρονομικών γεγονότων σε ολόκληρο τον  ουρανό για πρώτη φορά, ξεκίνησε να οργανώνεται. 
Χρηματοδοτούμενο με € 3 εκ. από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας κατά τη διάρκεια των επόμενων πέντε ετών, το 4 Pi Sky Project θα χρησιμοποιήσει έναν συνδυασμό επίγειων αλλά και διαστημικών τηλεσκοπίων για τη μελέτη σπάνιων γεγονότων, όπως η σύγκρουση αστέρων νετρονίων και εκρήξεις σουπερνόβα....



Το 4 Pi Sky συνδυάζει τρία διαφορετικά επίγεια συστήματα τηλεσκοπίων. Το ένα είναι η Χαμηλής Συχνότητας Διάταξη (LOFAR), που αποτελείται από περίπου 10.000 διπολικές κεραίες σε όλη την Ευρώπη, που θα χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση αντικειμένων σε μια περιοχή συχνοτήτων από  30-240 MHz. Τα άλλα παρατηρητήρια είναι η συστοιχία Meerkat  στη Νότιο Αφρική και στην Δυτική Αυστραλία η ενός  τετραγωνικού χιλιομέτρου διάταξη Pathfinder (ASKAP), το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση των φαινομένων σε υψηλότερες συχνότητες της τάξης του 1 GHz.


Όταν αυτά τα τηλεσκόπια συνδιαστούν, θα είναι σε θέση να παρακολουθούν ολόκληρο τον ουρανό, καθώς οι επιστήμονες θα συνδέονται από τηλεσκόπιο σε τηλεσκόπιο για να παρακολουθήσουν παροδικά φαινόμενα καθώς η Γη περιστρέφεται. Με την τεχνική αυτή οι επιστήμονες θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν χιλιάδες γεγονότα τα οποία παλαιότερα δεν μπορούσαν να δούν.


«Αυτό είναι πραγματικά ένα έργο που θα προσπαθήσει να μας δείξει το τι μπορούμε να κάνουμε με αυτά τα τηλεσκόπια όσον αφορά τη βελτιστοποίηση της απόδοσής τους και την συνεχή επεξεργασία δεδομένων», λέει ο Rob Fender, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Southampton στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος είναι επικεφαλής του προγράμματος 4 Pi Sky.

 Προσθέτει ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλα τρία χρόνια μέχρι και τα τρία τηλεσκόπια να έρθουν σε απευθείας σύνδεση και να είναι πλήρως δικτυωμένα, λόγω των προθεσμιών για την κατασκευή των Meerkat και Ασκά. Μέρος του δικτύου, ωστόσο, θα λειτουργήσει στο LOFAR φέτος.


Εκτός από τα επίγεια τηλεσκόπια, οι ερευνητές του 4 Pi  Sky Project, θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν και το ιαπωνικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ (MAXI) της Διαστημικής Υπηρεσίας Παρακολούθησης, που βρίσκεται στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, το οποίο μελετά γεγονότα σε μήκος κύματος μεταξύ 0,5 και 30 keV. "Πολλά παροδικά φαινόμενα που μελετάμε με τα ραδιοτηλεσκόπια έχουν μια συνιστώσα του X-ray και θα είμαστε σε θέση να τα μελετήσουμε με MAXI", λέει ο Fender.