Πέμπτη 10 Μαρτίου 2011

Σμήνος γαλαξίών εγείρει ερωτήματα

Όταν το σύμπαν ήταν νέο σε ηλικία, δεν μπορούσες να βρεις πολλά γιγαντιαία γαλαξιακά σμήνη, καθώς χρειαζόταν αρκετός χρόνος για να δυναμώσουν οι "βαρυτικοί μυς" και να υπάρξει βαρυτική αλλήλεπίδραση που θα συνηγορούσε για αυτό.

Έτσι, η ανακάλυψη ενός τεράστιου συμπλέγματος γαλαξιών, σχεδόν 12 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά είναι ένα σπάνιο εύρημα. Ακόμη πιο εκπληκτικό, ωστόσο, είναι ότι το σύμπλεγμα, γνωστό ως CL J1449 0856, μοιάζει με συμπλέγματα γαλαξιων του πιο κοντινού σε εμάς χρόνου, αν και υπήρχε όταν το σύμπαν ήταν λιγότερο από το ένα τέταρτο της σημερινής ηλικίας του.

Η αντίληψη ότι ένα τέτοιο γιγαντιαίο σμήνος γαλαξιών είχε αναπτυχθεί πλήρως σε τέτοιο χρονικό διαστημα, δεν έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις ισχύουσες θεωρίες δημιουργίας του σύμπαντος, τουλάχιστον όχι ακόμη.

"Δέν περιμένουμε τέτοιες ανακαλύψεις συχνά" λέει ο Norbert Schartel, project scientist της European Space Agency's XMM-Newton X-ray telescope σε email που έστειλε στο Discovery News.
"Άν τα βρούμε πιο συχνά, τότε θα είχαμε πρόβλημα. Τέτοια ευρήματα μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να ελέγξουμε τα σημερινά πρότυπα για τη δημιουργία δομών,καθώς και τις υποθέσεις στις οποίες βασίζονται."

"Η ανακάλυψη του CL J1449 0856, είναι ένα τυχαίο και σπάνιο εύρημα." σημειώνει ο επικεφαλής ερευνών Raphael Gobat, του Commissariat a l'Energie Atomique in Paris.
"Βρέθηκε σε ένα πεδίο σε μια σειρά εικόνων που λαμβάνονταν για εντελώς διαφορετικούς λόγους. Το πεδίο επιλέχθηκε επειδή δεν υπήρχε γνωστή δομή όπως αυτού". 

Οι αστρονόμοι μέτρησαν την απόσταση από το το σύμπλεγμα με εναν φασματογράφο διαχωρισμού φωτός και το συνέκριναν με το φάσμα ενός κοντινού αντικειμένου και εντόπισαν μια ερυθρή μετατόπιση του. Οι επιστήμονες κατέληξαν ότι το σύμπλεγμα υπάρχει από τότε που το σύμπαν ήταν τριών δισεκατομμυρίων ετών.

Οι αστρονόμοι βρήκαν επίσης εκπομπές ακτίνων Χ από το CL J1449+0856, που πιστεύεται ότι προέρχονται από παγιδευμένα θερμά αέρια ανάμεσα από τους δύο γαλαξίες.
Το σύμπλεγμα αυτό δεν παράγει νέα άστρα με ρυθμό που θα περίμεναν για νέα σε ηλικία σμήνη γαλαξιών.

"Αυτό το σύμπλεγμα εξελίχθηκε γρήγορα," είπε ο Gobat, προσθέτοντας ότι αυτοί οι γαλαξίες πιθανόν σχηματίστηκαν σε μια ιδιαίτερα πυκνή περιοχή του χώρου, που τους επέτρεψαν να σχηματίσουν δομές νωρίτερα.

Προηγούμενες ανακαλύψεις σμηνών γαλαξίων στο πρώιμο σύμπαν είναι ως επί το πλείστον πρωτο-συσπειρώσεις, ένα είδος αντικειμένου που δεν βρέθηκε σε μεταγενέστερους χρόνους.

"Αυτό είναι ενδιαφέρον, διότι βάζει έναν περιορισμό στα μοντέλα εξέλιξης των γαλαξιών," λέει ο Gobat. "Θα με ενδιέφερε να δω πώς μπορούν τα μοντέλα να συνδιάσουν τα πρωτογενή σμήνη αλλά και αυτό."