Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2011

Δύο σπουδαίες ανακαλύψεις πλανητών έκανε το τηλεσκόπιο Kepler

Είναι βραχώδεις, με μέγεθος σαν αυτό της Γης και βρίσκονται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο όμοιο με τον Ήλιο μας, αλλά κανείς δεν θεωρείται κατάλληλος για ύπαρξη νερού και για ζωή, επειδή έχουν πολύ υψηλή θερμοκρασία.

Οι αστρονόμοι κατάφεραν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» της NASA, να εντοπίσουν τους μικρότερους έως τώρα εξωπλανήτες που έχουν βρεθεί, οι οποίοι έχουν πιο όμοιες διαστάσεις με αυτές της Γης από κάθε άλλο πλανήτη που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα εκτός του ηλιακού μας συστήματος,.


Η ανακάλυψη χαιρετίστηκε ως η πιο σημαντική που έχει γίνει σχετικά με τους εξωπλανήτες, καθώς επιβεβαιώνει πλέον οριστικά ότι όντως εκτός του ηλιακού μας συστήματος υπάρχουν πλανήτες σαν τη Γη ή και μικρότεροι.

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι στο μακρινό παρελθόν οι συγκεκριμένοι εξωπλανήτες, ιδίως ο ένας που είναι κυριολεκτικά «δίδυμος» του πλανήτη μας, μπορεί να φιλοξενούσαν υγρό νερό και κάποιες μορφές ζωής, όταν ήσαν μακρύτερα από το άστρο τους. Τώρα πια είναι πολύ καυτοί, επειδή η τροχιά τους έχει μετακινηθεί πλησιέστερα στον ήλιο τους. Σε κάθε περίπτωση, το εύρημα δείχνει ότι είναι πλέον θέμα χρόνου να βρεθούν και άλλοι «γήινοι» εξωπλανήτες και, τελικά, κάποιος από αυτούς να φιλοξενεί ζωή.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Φρανσουά Φρεσέν του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ονόμασαν τους πλανήτες «Κέπλερ 20f» (ο «δίδυμος» της Γης, καθώς έχει ακτίνα ίση με 1,03 φορές την ακτίνα της Γης, ενώ η θερμοκρασία του είναι 427 βαθμοί Κελσίου) και «Κέπλερ 20e» (έχει ακτίνα ίση με 0,87 φορές της ακτίνα της Γης, δηλαδή είναι περίπου όσο η Αφροδίτη, ενώ η θερμοκρασία του είναι 760 βαθμοί).
Και οι δύο είναι σήμερα πιο κοντά στο άστρο τους - με την ονομασία «Κέπλερ-20» - από ό,τι η Γη στον Ήλιο, έτσι το έτος τους (μία πλήρης περιφορά) διαρκεί 20 και έξι μέρες αντίστοιχα, έναντι των 365 μερών της Γης.

Ο μεγαλύτερος και πιο γήινος εξωπλανήτης πιστεύεται ότι έχει πυρήνα από σίδηρο όπως η Γη, καθώς και μια πιθανή πυκνή ατμόσφαιρα από υδρατμούς. Το άστρο «Κέπλερ-20», που έχει γύρω του συνολικά πέντε πλανήτες, απέχει περίπου 1.000 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Λύρας.

Ο πρώτος εξωπλανήτης ανακαλύφθηκε το 1995 και μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί συνολικά 709 σε 534 αστρικά συστήματα, σχεδόν όλοι όμως είναι αέριοι γίγαντες. Ο μικρότερος εξωπλανήτης που είχε βρεθεί μέχρι σήμερα, είχε ακτίνα 1,42 φορές την ακτίνα της Γης και όγκο σχεδόν τριπλάσιο από τον πλανήτη μας.

Μόνο τρεις έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι βραχώδεις και ταυτόχρονα βρίσκονται στην «κατοικήσιμη» ζώνη (οι «Γκλίζε 581d», «ΗD 85512b» και «Κέπλερ-22b»). Ο τελευταίος, αν και βρίσκεται στη ζώνη που μπορεί να υπάρξει ζωή, είναι αρκετά μεγαλύτερος (περίπου δυόμιση φορές) από τη Γη. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι αργά ή γρήγορα θα εντοπίσουν ένα εξωπλανήτη που θα τα συνδυάζει όλα, δηλαδή θα είναι ταυτόχρονα ίδιου μεγέθους με τη Γη και επίσης θα βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη.


Το τροχιακό τηλεσκόπιο «Κέπλερ», που τέθηκε σε λειτουργία το 2009, είχε μέχρι τώρα βρει 35 εξωπλανήτες, όλους μεγαλύτερους από τη Γη. Έχει επίσης εντοπίσει 2.326 υποψήφιους εξωπλανήτες (δεν έχουν επιβεβαιωθεί ακόμα από άλλες παρατηρήσεις), από τους οποίους οι 207 έχουν το μέγεθος της Γης και από αυτούς οι δέκα βρίσκονται στην λεγόμενη «κατοικήσιμη» ζώνη, όπου μπορεί να υπάρχει υγρό νερό και ζωή.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ